1.Տառերի անունները կարդա´:
Ա ա -այբԺ ժ- ժեճճ – ճե Ռ ռ – ռա
Բ բ-բենԻ ի – ինիՄ մ- մենՍ ս – սե
Գ գ-գիմԼ լ- լյունՅյ-հի Վ վ – վեվ
Դ դ-դաԽ խ – խեՆ ն – նուՏ տ – տյուն
Ե ե –ԵչԾ ծ – ծաՇշ- շաՐ ր – րե
Զզ-զաԿ կ – կենՈ ո – ո (վո) Ց ց – ցո
էէ-ԷՀ հ – հոՉչ– չա ՈՒ ու – ու
Ը ը-ըթՁ ձ – ձաՊ պ – պեՓ փ – փյուր
Թ թ– թոՂ ղ – ղատՋջ-ջե ֊Քք-քե
Եվ և – և
О о – о
Ֆֆ–ֆե
2.Տրված տառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր: Ո՞ր տառերն են դուրս մնացել:
Ճ, ջ, ժ, ձ, յ, ռ, ր, ց, է, ղ, փ, բ, ս, մ, ո, կ, ը, թ, ծ, վ, գ, ե, ա, ն, ի, տ, հ, պ:
Ա
Բ
Գ
Դ
Ե
Է
Ը
Թ
Ժ
Ի
Ծ
Կ
Հ
Ձ
Ղ
Ճ
Մ
Յ
Ն
Ո
Պ
Ջ
Ռ
Ս
Վ
Ր
Ց
Փ
Բաց թողնված տառերը՝ Զ, լ, խ, շ, չ, ու, ք
3.Ինչո՞ւ են հայերեն տառերը միասին «այբուբեն» կոչվում: Ի՞նչ է նշանակում «Այբբենարան»։
Այբուբենը հայերեն տառերի ամբողջությունն է՝ որոշակի դասավորությամբ։ «Այբբենարան» անունը ստացել է հայերեն այբուբենի առաջին տառերից (այբ և բեն)։
4.Զննի՛ր ուղղագրական բառարանը և պարզի՛ր, թե բառերն ինչպե՛ս (ինչ կարգով) են դասավորված:
Բառարանները դասավորված են այբենական կարգով:
5.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:
Եղինջ, շյուղ, պատշգամբ, դարպաս, թակարդ, կաթսա. սրճեփ:
Դարպաս, եղինջ, թակարդ, կաթսա, պատշգամբ, սրճեփ:
6.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:
Մթերք, մղկտալ, մողես, մխիթարել, մատյան, միլիոն, մրջյուն, մեղավոր:
Մատյան, մեղավոր, մթերք, միլիոն, մխիթարել, մղկտալ, մողես, մրջյուն:
7.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:
Երբևէ, որևէ, այժմյան, դաստիարակ, գաղտնի, ելևէջ, արդուկ, երբեք, գզվռտոց, երախտիք, որևիցե, զվարթ, ականջօղ, բերրի, օրրան, տարրական, մրրիկ, թղթակից, զարթնել, հեքիաթասաց:
Ականջօղ, այժմյան, արդուկ, բերրի, գաղտնի, գզվրտոց, դաստիարակ, ելևեջ, երախտիք, երբեք, երբևէ, զարթնել, զվարթ, թղթակից, հեքիաթասաց, մրրիկ, որևէ, որևիցէ, տարրական, օրրան:
8.Այբբենական կարգով դասավորի՛ր՝
ա) սենյակիդ իրերի անունները,
Աթոռ, գրապահարան, գրասեղան, գիրք-տետր, գրչատուփ, համակարգիչ, մահճակալ, տետրեր:
բ) սիրածդ գրքերի անունները,
Թոմ Սոյեր, Չիպոլինոյի արկածները, Պինոքիոյի արկածները, Փիտր Փեն:
գ) անուններն այն առարկաների, որոնք կուզենայիր ունենալ:
9.Մեկ տառ փոխելով տրված բառերից ստացի՛ր նոր բառեր:
Օրինակ՝
որդ – արդ (հիմա), երդ, որբ, որթ, որձ, որմ (պատ), որջ, որս:
Հորդ, հարդ, ուղտ, աղտ, գիրք:
Հորդ-հորթ, մորթ, տորթ, տորմ, նորմ, մորմ:
Հարդ-սարդ, վարդ, մարդ, մարգ, միրգ, ձիրգ:
Ուղտ-ուղի, աղի, աղբ, ողբ, ողջ, որջ, արջ:
Աղտ-ախտ, ուխտ, ուղտ, ուղի, աղի, արի, սրի:
Գիրք-միրգ, մարգ, մարդ, սարդ, սարք, վարք, վարդ, վարձ:
10.Տրված բառերով նախադասություններ կազմի՛ր:
Հնչել, հնչյուն, գրել, գիր:
Ուսուցիչը ասաց.
-Գրեք 5 բառ, որոնք ունենան 5 հնչյուն:
Ուսուցիչը հարցրեց.
-Ո՞ր բառը ունի 8 տառ և 7 հնչյուն:
Իմ անունը ունի 6 գիր:
Եկեղեցու զանգերը կարող են հնչել հեքիաթային:
11.Նախադասության մեջ ընդգծված բառը փախարինի՛ր տրվածներից մեկով:
Տառեր, հնչյուններ, գրերը, ձայն:
Հանկարծ ինչ-որ երգի ձայներ/հնչյուններ լսվեցին:
Ամեն ինչ լուռ էր, ոչ մի հնչյուն/ձայն չէր լսվում:
Հայերեն տառերը/գրերը Մեսրոպ Մաշտոցն է ստեղծել:
Անծանոթ գրեր/տառեր են, չեմ կարողանում կարդալ:
12.Տրված բառերում ո՞ր տառերով (նշաններով) է գրվել է հնչյունը:
Էջ-է, էի-է, էգ-է, էքսկուսիա-է, կես-ե, սեր-ե, տեր-ե, հավերժ-ե, բազե-ե, րոպե-ե:
13.Տրված բառերում ո՞ր տառերով (նշաններով) է գրվել օ հնչյունը:
Օր-օ, օգուտ-օ, օտար-օ, օղակ,-օ մորեխ-ո, նոր-ո, կտոր-ո, սովորել-ո, պահածո-ո, երեկո-ո, կինո-ո:
14.Տրված բառերում ե և ո տառերն ինչպե՞ս են կարդացվում:
Ա . Եղանակ-յէ , երազ-յէ , երամ-յէ , երկիր-յէ , երդում-յէ , եռալ-յէ, եղնիկ-յէ :
Բ . Ոզնի-վօ , ող-վօ , որս-վօ , ոսկոր-վօ , ոստ-վօ , որակ-վօ , ոտք-վօ :
15.Տրված բառերում և տառն ինչպե՞ս է կարդացվում :
Ա Հարևան-էվ , Սևան-էվ , հևալ-էվ , տերև-էվ , կեղև-էվ , թև-էվ , սև-էվ :
Բ . Նաև-յէվ , թեև-յէվ , և-յէվ :
16.Տառերը կարդա այնպես, ինչպես հնչում են (տառերի անունները մի կարդա), հետո պատասխանի՛ր հարցերին:
Հայերենն ունի երեսունինը տառ, երեսունվեց հնչյուն:
ա ) ո՞ր տառերն են նույն հնչյունն արտահայտում ,
Ո, օ, ե, է, և
բ ) ո՞ր տառերն են մեկից ավելի հնչյուն արտահայտում :
Ո, ե, և
17.Տրված մտքերից, որոնք ես ճիշտ համարում (պատասխանելուց առաջ մեկ անգամ ևս կարդա նախորդ առաջադրանքները):
ա ) Հնչյունը և տառը նույն բաներն են , դրանք իրարից չեն տարբերվում:
բ ) Հնչյունը և տառը տարբեր բաներ են . հնչյունը լսվում և արտասանվում է, իսկ տառը գրվում ու կարդացվում է:
գ ) Տառը հնչյունի նշանն է :
18.Հայերենի երեսունվեց հնչյունների նշանները (տառերը) գրի՛ր: Ո՞ր տառերը դուրս մնացին
Ա, բ, գ, դ, ե, զ, է, ը, թ, ժ, ի, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, ո, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, ու, փ, ք:
Բաց թողնված տառերն են՝ և, օ, ֆ
19.Հատ-հատ արտասանի՛ր տրված հնչյունները (շշուկով կամ բարձրաձայն): Փորձի՛ր պարզել, թե առաջին և երկրորդ խմբերի հնչյուններն ինչով են տարբերվում:
Բ, գ, դ, զ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, մ, յ, ն, շ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք:
Ա, է, ը, ի, օ, ու:
Վերևինը բաղաձայներն են, իսկ ներքևինները ձայնավորները:
20.Հնչյունների խմբերին անվանի՛ր (դրանց անուներ դի՛ր) և տրված նախադասությունները լրացրու:
Բ, գ, դ, զ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, մ, յ, ն, շ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք:
Սրանք բաղաձայն հնչյուններն են:
Ա, է, ը, ի, օ, ու:
Սրանք ձայնավոր հնչյուններ են
21.19-րդ-րդ և 20-րդ արաջադրանքներում տրավծ մի խմբի հնչյունները կոչվում են ձայնավոր, մյուս խմբի հնչյունները՝ բաղաձայն: Այդ անունները տեղադրի՛ր տրված նախադասությունների մեջ:
Բ, գ, դ, զ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, մ, յ, ն, շ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք:
Սրանք բաղաձայն հնչյուններն են:
Ա, է, ը, ի, օ, ու:
Սրանք ձայնավոր հնչյուններ են:
22.Տրված բառերի մեջ մտնող հնչյունները գրի՛ր(փակագծում տրված Է, թե քանի՞ հնչյուն կա):
Օրինակ՝
ասեղ (4) – ա, ս, ե, ղ:
Արմատ (5)-ա, ր, մ, ա տ, երերալ (7)-յ, է, ր, ե ր, ա, լ, երազ (5)-յ, է, ր, ա, զ, որոտ (5)-վ, օ, ր, ո, տ, տերև (5)-տ, ե, ր, ե, վ, որոշում (7)-վ, օ, ր, ո, շ, ու, մ, երևելի (8)-յ, է, ր, ե, վ, ե, լ, ի:
23.Հաշվի´ր, թե տրված բառերի մեջ քանի՞ տառ, քանի՞ հնչյուն կա:
Օրինակ՝եղևնի — 5 տառ, 7 հնչյուն:
Երիտասարդ- 9 տառ, 10 հնչյուն
Ոլոռ- 4 տառ, 5 հնչյուն
Ողնաշար- 7 տառ, 8 հնչյուն
հրշեջ- 5 տառ, 6 հնչյուն
գրքույկ- 6 տառ, 7 հնչյուն
բարև- 4 տառ, 5 հնչյուն
կարևոր- 6 տառ, 7 հնչյուն
բաճկոն- 6 տառ, 6 հնչյուն
ոտք- 3 տառ, 4 հնչյուն
երամ- 4 տառ, 5 հնչյուն
Հայերենում երեսունվեց հնչյուն կա: Դրանքարտահայտվում են երեսունինը տառերով:
Երեսունվեց հնչյուններից վեցը ձայնավորներեն (ա, է, ը, ի, օ, ու), իսկ երեսունը՝ բաղաձայններ(բ, գ, դ, զ, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ):
Է և ե տառերը է հնչյունի նշաններն են:
Օ և ո տառերը օ հնչյունի նշաններն են:
Ե և ո տառերը կարող են մեկից ավելի հնչյունարտահայտել (ե–յէ, ո–վօ):
Մեկից ավելի հնչյուն է արտահայտում նաև ևտառը (կա՛մ էվ, կա՛մ յէվ):